Normalleşme Planı Takvimi Gerçeği Yansıtmıyor…

Sosyal medyada, WhatsApp gruplarında ve haber sitelerinde yer alan ‘Covid19 normalleşme planı’ başlıklı bir dosyanın Cumhurbaşkanlığı tarafından gerçekleştirilmesi planlanan adımları gösteren doküman olduğu iddia edildi. Dokümanın gün gün hangi yasakların ne zaman kalkacağını, hayatın ne zaman tam olarak normale döneceğini gösterdiği öne sürüldü. ‘Covid-19 normalleşme planı’ isimli dokümanda, sürecin hayata geçirilmesiyle ilgili gibi görünen detaylar yer alıyor. Genel kısıtlamaların kaldırılması, çalışma hayatı, psikososyal destekler, sağlık hizmetleri, eğitim, din hizmetleri, savunma, adalet hizmetleri, ticaret, turizm, kültürel etkinlikler, spor, ulaştırma, çevre ve şehircilik gibi alanlara dair düzenlemeler tarih tarih belirtilmiş. PDF formatındaki dokümanda 4 Mayıs 2020 tarihi yer alıyor.

Ancak iddia doğru değil. Doküman, normalleşme planlarıyla ilgili ilgili birimlere sunulmak üzere hazırlanmış bir taslak. Metin Cumhurbaşkanlığınca onaylanmamış. Süreçle ilgili adımlar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından haftalık olarak açıklanıyor. Ayrıca dolaşımda olan metin incelendiğinde spor müsabakaları, noter açılış tarihi gibi kararların taslaktan farklı zamanlarda uygulamaya konduğu anlaşılabiliyor.

Doküman onaylanmamış bir taslak 

Teyit konuyla ilgili Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile iletişime geçti. Buradan edinilen bilgiye göre, doküman normalleşmenin planlanması için hazırlanmış taslaklardan biri. Görüşülen yetkili sürece dair bunun gibi birkaç daha taslak hazırlandığını, onaylanmamış bu taslağın sızdırıldığını ifade etti. Yetkilinin verdiği bilgiye göre, bu çalışmalar önce ilgili birim başkanlığı, ardından da Cumhurbaşkanlığına sunuluyor ve onaylanması gerekiyor; ancak bu taslak onaylanmamış. Yetkili atılacak adımların ilgili bakanlıklar ile Bilim Kurulu’na danışılarak planlandığını da söyledi.

İddia konusu doküman ‘arz ederim’ diyerek bitiyor. Bu da metnin ilgili birimlere yapılmış bir sunum olduğunun diğer işareti. Planlama sürecinin koordinasyonundan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay sorumlu. Normalleşme sürecine dair çalışmaların, Oktay’a sunulacağı belirtilmişti. Nitekim internette yayılan doküman da ‘Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı’na sunulmuş.

Cumhurbaşkanlığının resmi internet sitesinde de normalleşme sürecini gösteren resmi bir planlama dokümanı yer almıyor. Dokümanda yer alan tarihlerden bazıları da planın hayata geçmediğini gösteriyor. Örneğin bu taslakta ‘spor’ başlığı altında basketbol, hentbol ve voleybol branşlarının üst liglerinin müsabakaların 13 Haziran 2020 tarihinde başlayacağı yazıyor. Ancak Türkiye Basketbol Federasyonu (TBF), 11 Mayıs günü tüm basketbol liglerinin sonlandırıldığını açıkladı. Aynı tarihte Türkiye Voleybol Federasyonu, 12 Mayıs tarihinde de Türkiye Hentbol Federasyonu ligleri sonlandırma kararını bildirdi.

Bazı kısıtlamalar kaldırıldı

Erdoğan bazı kısıtlamaların kontrollü bir şekilde kaldırılması, hayatın normale dönmesi konusunda alınan kararları geçtiğimiz hafta açıklamıştı. 11 Mayıs’ta alışveriş merkezleri, berberler, kuaförler ve güzellik salonlarının yanı sıra giyim eşyası, ayakkabı, çanta, züccaciye ürünlerinin satıldığı mağazalar da açılmıştı. Paylaşılan dokümanda aynı tarih yer alıyor. Ancak yine 11 Mayıs tarihinde açılması planlanan bazı yerlerin, Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan adımlarla uyuşmadığını görebiliriz. Dokümanda restoran, kafe, pastane ve benzeri işyerlerinin açılması için de 11 Mayıs tarihi öngörülmüş, ancak bu gerçekleşmedi.

Ayrıca Erdoğan, dokuz il için daha giriş çıkış sınırlandırmasını 11 Mayıs saat 24:00’ten itibaren sona erdiğini açıklamıştı. Giriş çıkış sınırlamasının kalktığı iller Adana, Diyarbakır, Mardin, Trabzon, Ordu, Denizli, Kahramanmaraş, Şanlıurfa ve Tekirdağ olarak açıklanmıştı. Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun, Van ve Zonguldak illerinde ise kısıtlama sürüyor. Ancak dokümanda bu illerden bazılarının, Şanlıurfa, Diyarbakır, Trabzon, Mardin, Ordu kısıtlamalarının 27 Mayıs tarihinde kalkacağı yazıyor. Dokümanda da yer alan Aydın, Antalya, Erzurum, Hatay, Malatya, Mersin ve Muğla illerinde sokağa çıkma kısıtlaması 4 Mayıs’ta zaten kaldırılmıştı.

Dokümanda noterlik hizmetlerinde dönüşümlü çalışma usulüne son verilme tarihi olarak 31 Mayıs 2020 tarihi belirlenmiş. Ancak Erdoğan 11 Mayıs’ta normal çalışma düzenine geçildiğini duyurdu. Dokümanda da yer alan sınav tarihleri de zaten açıklanmıştı. Ulaşım ve toplu taşıma sınırlamalarının kaldırılma tarihiyle ilgili ise İstanbul, Ankara ve İzmir’de ticari taksiler için tek, çift sınırlamasının kaldırılmasının tarihi 5 Mayıs 2020 olarak gösterilmiş, ancak bu konuda bir açıklama yapılmış ve sınırlama kalkmış değil.

Genel kısıtlamaların kaldırılması adımları olarak sunulan sokağa çıkma kısıtlamasında yaş sınırının ortadan kaldırılması için 27 Mayıs belirtilmiş ancak böyle bir açıklama yapılmadı. Dokümanda yer alan Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül planlarına dair de bir açıklama da yok.

Normalleşme süreci Cumhurbaşkanı tarafından açıklanıyor

Haber sitelerinde de “normalleşme aşamaları” diye sunulan belgenin sızmasından Erdoğan’ın rahatsız olduğu da belirtiliyor. Bu haberlere göre Erdoğan, son kabine toplantısında dokümanın sızmasının kamuoyunda beklenti yarattığını ve yanlış bilgi yayılımını artırdığını söylemiş. Cumhurbaşkanı, normalleşme planları ve çalışmalarının haftalık bazda açıklanacağını belirtmiş.

Covid-19 salgını döneminde alınan önlemler ve yasaklamaların ne zaman kalkacağıyla ilgili alınan kararlar kabine toplantılarının ardından açıklanıyor. Cumhurbaşkanlığı, şu ana kadar ‘normalleşme planı’ adı altında bir doküman yayınlamadı. Erdoğan en son, 11 Mayıs’ta yaptığı açıklamada normalleşme programı kapsamında Sağlık Bakanlığı’nın her sektör için adımların nasıl, hangi aşamalara göre ve ne şekilde atılacağıyla ilgili rehberler hazırladığını ifade etmişti.

Sonuç olarak ‘Covid-19 normalleşme planı’ diye yayılan PDF belgesi, hayatın normal akışına dönmesi için yapılmış ve Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığına sunulmuş taslak belgelerden biri. Onaylanmayan belge basına sızdırılmış. Normalleşme sürecini gösteren resmi bir takvim yayınlanmadı. İddia çarpıtma kategorisine örnek gösterilebilir.

Kaynak :Teyit.org