Bursa’dan açıklama var! Deli dana ve ÅŸap hastalıklarına uyarı…

Bursa Veteriner Hekim Odası kurulundan yapılan açıklamaya göre, deli dana ve şap hastalıklarıyla ilgili uyarı geldi. Şüpheli kaynaklı ucuz veya kayıtsız etler satın alınmaması gerektiği vurgulandı.

Bursa Veteriner Hekim Odası kurulu deli dana ve şap hastalıkları için şu açıklamayı yaptı:

“2025 yılının mayıs ayından beri ülkemizin gündeminde olan Åžap hastalığı ile ilgili aşılamalar yapılsa da yetiÅŸtiricilerimizden ve meslektaÅŸlarımızdan gelen bilgiler hastalığın hala sönmediÄŸini, hatta koyun ve keçilerde de ortaya çıkmaya baÅŸladığını, koyun ölümlerinin de görüldüğünü ortaya koyuyor.

Şap hastalığı viral bir hastalık olması nedeniyle, özellikle 3 doz aşı ile durdurulabilecek bir hastalık olmasının yanı sıra tüm viral hastalıklarda olduğu gibi (Örn; COVİD 19 pandemisi) karantina ve korunmanın da en az aşı kadar önemli olduğu bir hastalıktır.

Deli dana ise viral olmayıp bir tür hatalı protein yapısının (prion protein) neden olduÄŸu bir hastalıktır ve insanlarda bu hastalığın adı ”NEW VARÄ°ANT Creutzfeldt-Jakob hastalığı- nv CJD” dır. Hastalığın sebebi Deli dana hastalığını taşıyan sığır etinin tüketilmesi olabileceÄŸi gibi insandaki genetik mutasyonlar da olabilmektedir. Yani Bolu ve Ankara’da teÅŸhis konduÄŸunu basın yoluyla öğrendiÄŸimiz CJD hastalığının gerçekten teÅŸhisinin konup konmadığının, konduysa sebebin hayvansal gıda mı yoksa hastaların genetik mutasyonu mu olduÄŸunun acilen kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir.

Şap hastalığında et tüketilebilir çünkü hastalık etkeni 70 derece ısıda 35 dakikanın üstünde pişmiş etlerde yaşayamaz, ayrıca hastalık zaten insana çok nadir bulaşır ve bulaşma durumunda enfeksiyon hafif seyreder.

Ancak deli dana ısıl iÅŸlem (140 derecede) ya da piÅŸirme yöntemleriyle engellenebilen bir hastalık deÄŸildir. Bu nedenle SaÄŸlık Bakanlığı’nın bir an önce bu durumla ilgili açıklama yapması gerekmektedir.”

Bursa Veteriner Hekim Odası kurulundan olarak hem hayvan saÄŸlığı ve refahı hem yetiÅŸtiricilerimiz hem de yurttaÅŸlarımız adına Åžap ve Deli Dana için SaÄŸlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’na soruyoruz:

• Ãœlkemizde son dönemde basına yansıyan Creutzfeldt-Jakob / “deli dana” iddiaları ile ilgili net durum nedir? Ankara ve Bolu kaynaklı haberlerde insan vakalarından söz edilmektedir — SaÄŸlık Bakanlığı bu vakaları resmen teyit ediyor mu? (Medya haberleri mevcuttur).
• Resmî olarak doÄŸrulanmış bir hayvansal BSE  veya koyunlarda (Scrapie) vakası var mıdır? Varsa sayısı, tespitin yapıldığı il/ilçe, alınan hayvancılık tedbirleri ve etin piyasaya çıkış durumuna iliÅŸkin detaylar nelerdir?
• Et ve ette kullanılan ürünlerin ithalatı hâlâ devam ediyor mu? Ä°thal edilen hayvansal ürünlerin menÅŸei, kontrol protokolleri, veteriner saÄŸlık sertifikaları ve tespit edildiÄŸi durumda uygulanacak geri çağırma / imha prosedürleri nelerdir?
• Åžap hastalığı için hayvanlarda ikinci aşılara geçirilmiÅŸ midir yoksa hâlâ tek aşı ile mi korunma hedefleniyor? Aşılama oranları bölgesel olarak nedir?
• EÄŸer hâlâ kontrol altında deniliyorsa: üreticiler neden hâlâ ağır kayıp bildiriyor? (Çiftçiler salgının kontrol altına alınamadığını, hayvan ölümlerini ve ekonomik yıkımı rapor ediyor). Bölgesel örnek: MustafakemalpaÅŸa / Karacabey çevresinde bildirilen koyun ölümleri. Bu durumun nedenleri nelerdir ve Bakanlık hangi acil destek ve tazminat protokollerini uygulamaktadır?
• Ãœlkemizde,gıda deÄŸeri olan hayvanlarda kalıntı bırakmayan ilaçlar ya da kedi ve köpeklerde takibi gerekmeyen ilaçlar nedeniyle e-reçete gibi sahada uygulanamaz olduÄŸu ispatlanmış sistemlerle veteriner hekimlere ağır para cezaları uygulayan Tarım ve Orman Bakanlığı, ithal etlerdeki ya da tedavi alan ÅŸap hastası hayvanlardaki kalıntı izleme ve denetimleri konusunda ne yapmaktadır?
• Åžeffaf laboratuvar raporları, izole edilen virüs/serotip verileri ve varsa prion test sonuçları kamuoyu ile paylaşılmalıdır.

AYRICA BURSA VETERİNER HEKİM ODASI KURULU YURTTAŞLARA ŞU ÖNERİLERDE BULUNDU:

– Güvenilir, kayıtlı kesimhanelerden ve veteriner hekim kontrollerinden geçmiÅŸ et alınız.

– Şüpheli kaynaklı ucuz veya kayıtsız etler satın almayınız.

– Gıda zehirlenmesi dışındaki prion riskleri için piÅŸirme yeterli deÄŸildir; fakat resmi kontrollerde temiz bulunmuş etler tüketilebilir.