Anadolu’nun uygarlıklar tarihi açısından önemli yeri vardır. İlk çağlardan beri bir geçiş noktası olması ile açıklanabilen ve halen bilimsel tartışmalara konu olan mevzular vardır.
İznik Bazilika kazısı nedense bilim dünyasında hakettiği yeri bir türlü almaz iken Papa François’in ziyaret açıklaması ile hakettiği yeri bulur umuyorum. Uludağ üniversitesinden Mustafa Şahin hocamızın büyük emeği ile ortaya çıkan gerçekler belgesellere konu olmaya devam ediyor, Bazilika:nın Pagan döneminden kalma Apollon tapınağı üzerine inşa edildiğini söyleyen Mustafa Şahin hocamız bir tarihi gerçeği ortaya çıkarmıştır.
Anadolu’nun Pagan köklerinde neler var?
Göbekli Tepe ve diğer Kazı alanlarında neler bulundu.?
Ankara ziyaretimde gezdiğim Anadolu Medeniyetler Müzesi’nde Kibele Heykeli önünde güzel bir beyin fırtınası yaptık.
Müzede tanıştığım gençler Hepsi tahsilli eğitimlerini Avrupa’da tamamlamış, artık Türkiye’nin geleceği için kafa yoran gençlerdi.
Benim görüp gözden kaçırdığım konuya dikkatimi çekmeyi sağladılar, Anadolu’nun Pagan köklerinde neler vardı?
KİBELE VE GÖKTEN DÜŞEN METEOR
Bir konu beni içine çekmeye başladı. Ankara yolunda Sivrihisar’dan geçer iken dağların yapısı çok ilginç gelmişti. Müzede tanıştığımız gençler ile Kibele anıtı önünde tanışmıştık. Müzede en az beş Kibele heykeli de görmüştüm. Sivrihisar’a düştüğü söylenen meteordan yapılan Kibele Heykeline dağ başlarında tapınıldığını biliyoruz.
Kibele kültünün kutsal kenti Pessinus (Ballıhisar) Kazılarında çalışmış Sivrihisar’lı Koray Yardımcı hocamızdan hafta içinde bilgi’de alıp yazımda fikir sahibi oldum. Bölgede yaşanmış kuraklık veya yangına dayalı Orman’ın yok olduğunu teyit ettik. Hatta şehirde susuzluk olmuş şehir bir kaç kez yer değiştirmiş. Kibele Kültünün Roma döneminde Pessinus Kentinden götürüldüğü kayıtlarda mevcut, Hatta Arap paganlar tarafından Kibele heykelinin ilk yapıldığı Meteor parçasının önce petra, Petra’dan Mekke’ye uzanan yolculuğu artık dillendirilmeye başlandı. Karşıt tezlerin kaynakları bile bu tezi desteklediğini gözlemledim.
AMURİYE ORMANLARI
Pessinus (Ballıhisar) sınırlarının halen tam tespit edilemediğini biliyoruz. Düşen göktaşı sebebi ile mi yoksa bir kuraklık ile mi yok olduğunu bilemediğimiz Amuriye ormanlarının varlığı kaynaklarda geçmektedir. Görüş aldığım Sivrihisar Belediyesi Turist rehberi Koray Yardımcı hocamızda Amuriye ormanlarından önemle bahsetti. Evliyâ Çelebi’nin bu ormanlardan bahsettiğini ifade etti.
Her yıl Sivrihisar çevresine ekilen ama hayvanlar tarafından zarar verilen fidanlar olduğunu bir türlü fidanların yetişmediğinden yakındı.
BAZİLİKA KAZISI VE APOLLON TAPINAĞI
Dmax kanalında yayınlanan Bazilika kazı belgeselinde Bazilika kazı başkanı Mustafa Şahin Hocamız Bazilika’nın Eski Pagan Tapınağının üzerine yapıldığını belgeselde söyledi. Uzun araştırma ve kazı sonrasında çıkan sonuçlar bu toprakların çok eski hikayelerine ışık tutmaya başladı. Rahmetli Yalçın Öztürk ile sohbetlerimizde hep söylerdi. Bu topraklarda çok kavimler yaşamış, çok insanlar geçmiş diye ama bu kadarını hiç tahmin etmemiştik. Yine Rahmetli Aytunç Altındal’ın anlattığı tarihi konuları masal dinler gibi dinlemiştik. Halen Sosyal medya da videolarını izlerken düşünerek izliyorum.
Bugün ortaya çıkan Arkeolojik bulgular ve bilgiler ile ne kadar haklı olduğunu ortaya koydu. Tıpkı Türk Tarih tezinde olduğu gibi Anıtkabir Müzesi’nde gezerken Atatürk’ün yazdığı eserleri müze müdürümüz anlatır iken belgesel tadında bir ziyaret yapmanın huzuru işe hoşnut oldum. Halen hali hazırda Göbekli Tepe’den tutun Ilıpınar kazısına kadar Anadolu’dan tarih fışkırıyor, daha keşfedilmeyi bekleyen neler var kim bilebilir?
İznik Bazilika kazısı Marmara bölgesinin tarihine büyük katkılar sunmuştur.
Bu vesile ile elde ki bilgilere bakınca Çiftlikköy’de Cihan Yalvar hocamızın tespit ettiği Türk Kurganı önemlidir. Yaptığı çalışmalar ile Roma Bizans dönemine ışık tutan Cihan Yalvar ve Bazilika kazısı başkanı Mustafa Şahin hocalarımız arkeoloji dünyasına yön vereceklerdir.
İLIPINAR’DA NE VAR NE YOK?
Selçuklu, Bizans, Roma ve Antik dönemler araştırıldıkça bölgemizden tarih fışkırmaya devam ediyor, 2023 Yılında Ilıpınar kazısında çıkan bulgulardan dna testi yapıldığı ve Anadolu’dan Avrupa’ya giden ilk çiftçiler olduğu bilimsel dergilerde yayınlandı.
Ancak yazımı hazırlar iken Gazeteci Muharrem Değirmen’in Ilıpınar kazısının envanteri hakkında ki haberini gördüm. Kendisine de sordum. Maalesef envanterin tam kaydı açıklanmıyor dedi.
Kültür bakanlığına cimer üzerinden sorulan bir soruya envaterimizde kayıtlı denilen bilgilerin bir kitapçık olarak yayınlanması gerekmektedir.
Yayınlandı ise bu kitapçık nerdedir?
Ilıpınar’da neler oldu? Neler oluyor?
Bu yıl başlayacağı söylenen kazının eski envanter kayıtları merak edilir iken Orhangazi ilçesine bir arkeoloji müzesi neden yapılmıyor?
İlçemizden çıkan tarihi eserler neden başka müzelerde sergileniyor?
Tarihe verilen değer bu mu? Diye insan sormadan edemiyor…
Peki Orhangazi’de Pagan Sunak yeri ve Kibele Kültü nerdedir sizce?
Gününüz güzel Hızır Nebi ve Ricaül Gayb erenleri yoldaşınız olsun