Nöbetçi Eczaneler
Rekoltedeki azalış ve artan maliyetler zeytinyağı fiyatlarını katladı. İki yıl önce 60-80 liraya alınan bir litre zeytinyağı bugün 300 lira düzeyinde ancak fiyatın daha da yükselmesi bekleniyor.
Son yıllarda üretim maliyetlerindeki hızlı yükselişle sofralık zeytin ve yağ yapımında kullanılan yemeklik zeytin fiyatları katlanarak arttı. İki yıl önce 60-80 lira aralığında olan zeytinyağı, geçen yıl 150 lira seviyesine çıktı. Bu yıl ise zeytinyağının litre fiyatı 300 lirayı buldu. Hatta uzmanlar tüketicilere, bu fiyatın altında olan ürünlere güvenip almamalarını tavsiye ediyor.
Temmuz ayından itibaren dökme zeytin ve zeytinyağı ihracatı durdurulsa da bu adım fiyatları düşürmeye yetmedi. Hatta önümüzdeki dönemde zeytinyağı fiyatının daha da yükselmesi bekleniyor.
Tahminler Sektörü İkiye Böldü
Türk Gıda Kodeksi’ne göre piyasadaki zeytinyağı, ‘natürel sızma’, ‘natürel birinci’ ve ‘rafine zeytinyağı’ olmak üzere üçe ayrılıyor. Asit oranı 0.8 ve altı olan natürel sızma zeytinyağı 400 liradan, 0.8 ve 2.0 aralığındaki asit oranına sahip natürel zeytinyağı 350 liradan, asit oranı 2.0 ile 3.0 arasındaki natürel birinci zeytinyağı ise 300 liradan satışa sunuluyor. Ulusal Zeytin Konseyi’nin görüşü, bu süreçte piyasadaki birçok ürünün zamlandığı ve zeytinyağı fiyatlarına yönelik ‘pahalı’ eleştirilerinin enflasyonist koşullarda gerçekçi olmadığı yönünde. Üretici cephesinde kış sezonu için yapılan fiyat öngörülerinde ise farklı görüşler var. Bir kısmı fiyatların daha da yükselmesini beklerken, bir kısmı kışın talep daralmasıyla birlikte fiyat düşüşü bekliyor.
Zeytinyağı Parlayan Bir Yıldız
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Dr. Mustafa Tan, enflasyonist ortamda piyasadaki birçok ürüne zam gelirken, zeytinyağı fiyatının konuşuluyor olmasını ‘spekülatif’ olarak değerlendirdi. Tan, mevcut durumu şöyle yorumladı: “Zeytinyağı gibi son dönemde fiyatı artan birçok tarım ürünü var. Üretici maliyetleri hesaba katılıyor mu? Piyasadaki çoğu ürün gibi zeytinyağı fiyatı da piyasa şartlarına göre değişiyor. Zeytinyağı üretimi için emeği, iş gücünü, üreticinin maliyetlerini hesaba katmadan, ‘fiyat yüksek’ demek eksik bir değerlendirme olur. Bugün konuşmamız gereken zeytinyağının fiyatı mı yoksa doğal ve sağlıklı gıdaya ulaşabilme imkanı mı? Zeytinyağı parlayan bir yıldız ve dünyada ulaşılması zorlaşan bir ürün. Fiyatı da nereye gidecekse oraya gider.”
Üreticilik yapan Ulusal Zeytin Konseyi Tespit Komisyonu Üyesi Zafer Tan ise fiyattaki yükselişin sebebini şöyle anlattı: “Bu sene Türkiye’de 179 bin ton zeytinyağı bekleniyor. Geçen yıl 400 bin tondu. Sezonun en verimsiz geçtiği dönemi yaşıyoruz. Sofralık zeytinde de aynı oranda düşüş var. Şu anda tesisler ortalama yüzde 5 kapasite ile çalışıyor. Eldeki ürünün azlığı ve dünyadaki talebin yükselişi nedeniyle fiyatlar yüksek seyrediyor. Avrupa pazarından talep yüksek ama elde ürün olmadığı için dökme ihracat süresiz durduruldu, paketli ihracat serbest. Ekstra virjin sızma zeytinyağı İspanya’da 8,90 euro, yemeklik zeytinyağı 7,90 euro, yüksek asitli lampart zeytinyağı 5,90 euro. İç piyasada da zeytinyağı fiyatı ortalama 300 lira; 50 liradan başlayıp 110 liraya kadar sofralık zeytin var. Bu iklim hayra alamet değil. Karasal iklime döndük. Dünyada kuraklık var. Bundan sonrasına da çok olumlu bakmıyorum. Zeytin fiyatı martta 400 lirayı bulur.” Dedi.